Anh hùng lao động Lê Văn Tam - Một “lão nông tri điền”

Ông Lê Văn Tam

Nhiều lần gặp Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới Lê Văn Tam, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần mía đường Lam Sơn, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa, trong câu chuyện với ông, lần nào tôi cũng nhận thấy ở ông một nỗi lo cho công việc làm ăn của Công ty, cho người nông dân trồng mía huyện Thọ Xuân, vùng chuyên canh nguyên liệu của Công ty. Tôi biết ông là người từ Ty Nông nghiệp tỉnh Thanh Hóa được điều động qua nghề trồng mía làm đường từ tháng 10/1988, khi Nhà máy đường Lam Sơn còn đang thời kỳ trứng nước. Trọng trách ấy đặt lên vai ông giữa lúc cơ chế bao cấp đang đè nặng, đe dọa sự giải thể của Nhà máy đường Lam Sơn dù Nhà máy vừa mới hình thành, lại là niềm hy vọng của tỉnh và bà con vùng núi Lam Sơn rằng Nhà máy sẽ là trợ lực xóa đói, giảm nghèo cho người lao động nông nghiệp. Ông được Tỉnh tin cậy giao cho nhiệm vụ cứu vãn sự sụp đổ ấy.

Làm Giám đốc Nhà máy giữa lúc chuyên gia nước bạn bỏ về, vốn liếng của Nhà máy hầu như không có, đã vậy đến vụ sản xuất thì nguyên liệu chỉ đáp ứng được 10% công suất. Công nhân hầu hết tay nghề chưa cao, nhiều người chưa học hết phổ thông trung học. Lê Văn Tam đã tự biến mình thành một “lão nông tri điền” từ ngày ấy. Ông đã vận dụng hết kiến thức của mình từ Trường Đại học Nông nghiệp và những vốn kiến thức thực tế vào xây dựng ngành mía đường Lam Sơn nói riêng và Thanh Hóa nói chung. Ngay từ những ngày ấy, vì cây mía ông không hề ngần ngại việc gì, kể cả việc xắn quần lội ruộng, leo đồi. Nhiều lần trong câu chuyện với cánh nhà báo chúng tôi, ông Tam thường hay nửa đùa nửa thật: “Nghề trồng mía, làm đường của chúng tôi như nghề ăn may. Năm nào mưa thuận gió hòa, thời tiết thuận lợi, thì cây mía cho chúng tôi bội thu, còn năm nào ông trời đổi tính đổi nết, thiên tai hạn hán triền miên thì chúng tôi lĩnh đủ... Đã vậy, đâu có phải ai cũng ủng hộ chúng tôi, mặc dù chúng tôi lo cho cây mía, hạt đường như lo cho đứa con nhỏ hay sài đẹn”.

Ai đã từng đến vùng mía nguyên liệu Lam Sơn trong thời kỳ bao cấp trước đây, mới thấm hết nỗi nhọc nhằn của “Lão nông tri điền” Lê Văn Tam và những cộng sự của ông đối với cây mía, hạt đường như thế nào. Nhìn những ruộng mía (còn có thể gọi là rừng mía) bạt ngàn xanh tốt bây giờ, không ai có thể biết được, trước đây vùng đất này cằn cỗi đến mức nào. Không ai có thể đo đếm được bao nhiêu mồ hôi, công sức, kể cả bao nhiêu máu và nước mắt của người lao động nơi đây cùng ông Tam đã đổ xuống, để cho vùng đất đồi cằn cỗi trở thành bờ xôi, ruộng mật như ngày nay.

Trước đây, vì diện tích đất trồng mía bị giới hạn, Tỉnh chỉ giao cho Công ty những mảnh đất đồi cằn cỗi, còn đất tốt thì để trồng lúa, nên ông Tam phải cùng Công ty tìm đủ mọi biện pháp để cải tạo đất, biến nó trở thành vùng nguyên liệu mía xanh tốt, mầu mỡ, nào mua máy cày đất cho sâu, trồng cây làm phân xanh... Mặt khác, cũng do thấu hiểu tình cảnh của người lao động nông nghiệp, nhất là người lao động ở vùng cao Lam Sơn, hầu như quanh năm đầu tắt, mặt tối, làm thật ăn giả, ông Tam đã nhiều lần than thở: “Tôi thật sự muốn cho bà con được đổi đời, nhưng sao mà khó thế?”. Nói là làm, ông Tam và các cộng sự đi khắp cả nước và ra nước ngoài tìm giống mía. Giờ đây, vùng mía Lam Sơn có giống mía đạt hơn 100 tấn/ha. Do đất đồi ít nước, nên Công ty đã phải đầu tư một giàn tưới nhỏ giọt ngầm dưới đất, không để thừa phí một giọt nước có trộn phân nào khi ra khỏi bể tưới, cách tưới này đã được nhiều nơi học tập và mang lại những kết quả thật bất ngờ, chẳng những cây mía được no nước luôn xanh tốt, mà còn cho năng suất, trữ đường ngày càng cao. Tôi đã tận mắt trông thấy nước tưới mía được lấy từ những bể chứa nước thải đã xử lý sinh học đạt tiêu chuẩn thải ra môi trường và những bể chứa nước thải được thả cá với những hàng cây xanh tốt.

Là người đứng đầu của một công ty cổ phần sản xuất mía đường xuất thân từ Nhà máy đường Lam Sơn, tỉnh Thanh Hóa với một quy mô nhỏ, 27 năm qua, Lê Văn Tam đã để cả tâm trí và sức lực của mình cho sự nghiệp trồng mía, sản xuất đường của quê hương. Vốn là một trong những tỉnh đông dân nhất, nhì của nước ta, nên Thanh hóa gặp rất nhiều khó khăn trong vấn đề giải quyết công ăn việc làm cho người lao động, nhất là người lao động nông nghiệp. Am hiểu sâu sắc vấn đề này, ngay từ những ngày đầu mới thành lập, Công ty đã liên kết chặt chẽ với 35.000 hộ nông dân trồng mía, với mong muốn vừa giữ vững vùng nguyên liệu sản xuất cho nhà máy, vừa giúp nông dân xóa đói giảm nghèo và cao hơn nữa là góp phần giúp bà con làm giàu. Người cầm lái con thuyền này là Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới Lê Văn Tam – “Lão nông tri điền” với phong thái và trang phục luôn luôn giản dị, thật gần gũi với người lao động.

Công ty CP mía đường Lam Sơn có tên gọi là LASUCO hiện có 2 nhà máy đường với tổng công suất 7.000 tấn mía/ngày và 11 nhà máy, xí nghiệp thành viên, sản xuất và cung cấp nhiều loại sản phẩm (đường, bánh kẹo, cồn, nước quả cô đặc...). Sản lượng mía bình quân đạt 1,2 triệu tấn/năm và sản lượng đường đạt bình quân 110.000 tấn/năm, tạo việc làm cho gần 1.800 cán bộ công nhân viên của Công ty và hơn 30 vạn lao động trong vùng. Sản phẩm của LASUCO được người tiêu dùng bình chọn là Hàng Việt Nam chất lượng cao nhiều năm liên tục. Công ty còn đạt rất nhiều giải thưởng của các tổ chức nước ngoài, công nhận về khả năng lãnh đạo, công nhận sự liên tục đổi mới và sự phát triển, công nhận về công nghệ sản xuất và uy tín của công ty trên thế giới. LASUCO có vinh dự lớn là một trong 10 công ty nổi tiếng trong nước được Hội đồng giải thưởng Quốc gia bình chọn và tặng giải Quả cầu vàng Việt Nam.

Trong tất cả những thành tích đó, đều có sự đóng góp không nhỏ của Anh hùng lao động thời kỳ đổi “ Lão nông tri điền” Lê Văn Tam, Chủ tịch Hội đồng quản trị của Công ty.