Tạo cú huých cho các dự án cơ khí trọng điểm

Tính đến thời điểm này, 8 dự án cơ khí trọng điểm chủ yếu đang trong giai đoạn khởi động, chưa đạt yêu cầu và mục tiêu Chính phủ đề ra cho ngành công nghiệp có vai trò nền tảng này.

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải trong một lần đến thăm Nhà máy Doosan - một trong những doanh nghiệp chế tạo cơ khí hàng đầu, hiện đang chuẩn bị triển khai dự án cơ khí trọng điểm là thiết bị nhà máy nhiệt điện - Ảnh Chinhphu.vn

Ngày 14/4, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã chủ trì cuộc họp, đôn đốc triển khai một loạt giải pháp được coi là tạo cú huých, tháo gỡ triệt để những vấn đề còn vướng mắc cho các dự án cơ khí trọng điểm...

Kẹt từ bước khởi động

Ngày 16/1/2009, Thủ tướng đã ban hành Quyết định 10/2009/QĐ-TTg về cơ chế hỗ trợ phát triển sản xuất sản phẩm cơ khí trọng điểm và danh mục các sản phẩm cơ khí trọng điểm.

Theo Bộ Công Thương, từ đó đến nay, Thủ tướng đã phê duyệt 8/19 dự án và sản phẩm mà các chủ đầu tư đăng ký đưa vào Chương trình sản phẩm cơ khí trọng điểm, được hưởng các chính sách hỗ trợ cao nhất về tín dụng đầu tư, tiêu thụ sản phẩm, về nghiên cứu phát triển và các chính sách liên quan khác như thuế, phí,…

8 dự án này tập trung vào chế tạo các sản phẩm máy biến áp 220-500 kV, động cơ Diesel 2 kỳ, nhà máy sửa chữa tàu thủy cỡ lớn, ụ nổi sửa tàu, nhà máy sản xuất cần trục cảng, kho chứa dầu,… Tuy nhiên, hầu hết các dự án này vẫn đang chờ ngân hàng phê duyệt hợp đồng vay tín dụng đầu tư và quá trình giải ngân không đạt tiến độ đề ra.

Cũng theo Bộ Công Thương, việc triển khai một số dự án khác còn bị kéo dài do yêu cầu phải lấy lại ý kiến của các Bộ, ngành liên quan sau khi đã được thẩm tra bởi cơ quan có thẩm quyền theo quy định. Việc này làm mất nhiều thời gian, ảnh hưởng đến cơ hội đầu tư của dự án.

Ngoài ra, cũng có ý kiến đánh giá một số dự án, sản phẩm hiện nay chưa hoàn toàn “trúng” và “đúng” với yêu cầu “cơ khí trọng điểm”, còn nặng về lắp ráp, tỷ lệ nội địa hóa chưa cao, công nghệ áp dụng ở mức trung bình, chưa có dự án sản xuất sản phẩm cơ khí phục vụ nông nghiệp nông thôn, hàm lượng công nghệ cao hoặc sản phẩm cơ khí chính xác, chế tạo máy.

Gỡ vướng cho các dự án cơ khí trọng điểm

Trước tình hình này, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nêu rõ, Chính phủ đã tạo cơ chế hết sức ưu đãi cho ngành cơ khí, vì vậy phải quyết liệt thực hiện cho được mục tiêu nâng cao vai trò, thị phần các sản phẩm thiết bị, cơ khí mà trong nước có thể sản xuất được.

“Năm 2010 này, nếu đáp ứng 45 - 50% nhu cầu sản phẩm cơ khí của cả nước, trong đó xuất khẩu đạt 30% giá trị sản lượng thì ngành cơ khí sẽ góp vai trò quan trọng trong bài toán hạn chế nhập siêu thời gian tới”, Phó Thủ tướng nói.

Đối với các dự án đã được duyệt cơ chế, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và các ngân hàng họp với các chủ đầu tư để tháo gỡ vướng mắc về thủ tục, về giải ngân, đồng thời yêu cầu chủ đầu tư xác định tiến độ và báo cáo định kỳ, thực hiện nghiêm kế hoạch đã đề ra.

Đối với các dự án đang thẩm định, chờ phê duyệt, Hội đồng thẩm định bổ sung thành viên thuộc Hiệp hội cơ khí để tăng tính chuyên môn trong khâu thẩm định. Trong công tác thẩm định, chú ý tới tiêu chí sản phẩm phải sát với 8 nhóm sản phẩm trọng điểm theo quy định, lập Hệ thống cơ sở dữ liệu hàng cơ khí, phân tích nhóm sản phẩm nhập khẩu để đề xuất rõ hơn các loại sản phẩm trong nước có thể sản xuất nhằm khuyến khích triển khai, đồng thời hạn chế hàng nhập khẩu.

“Thiết bị nhà máy điện, tăng cường tỷ lệ nội địa hóa dây chuyền sản xuất xi măng, động cơ máy sản xuất nông nghiệp,… là những sản phẩm cần chú ý. Mặt hàng xe đạp, phụ tùng xe máy,… cũng cần quan tâm giành lại thị trường xuất khẩu. Các dự án sản phẩm ụ nổi, cẩu trục cảng,… trong quá trình thẩm tra sắp tới, cần xem xét, đánh giá kỹ”, Phó Thủ tướng gợi ý.